Мито и корупција – зборови што звучат како нешто што припаѓа на некој далечен, расипан свет. Но, што ако тие веќе тивко се вгнездиле во нашето секојдневие? Што ако се кријат зад насмевки, ситни гестови и невини подароци? Што ако сме станале толку навикнати на нив, што веќе не ги препознаваме како опасност?
Мито и Корупција: Кога Благодарноста Станува Отров!
Митото не започнува со куфери или тајни средби во темни ходници. Почнува со една бомбониера, со едно кафе, со малиот „симбол на благодарност“. Оној што добива услуга, одеднаш чувствува дека му должи нешто на оној што ја направил. Оваа наводна невина навика полека прераснува во нешто многу подлабоко – коруптивен механизам што ткае невидливи мрежи на обврзаност.
Корупцијата не е само злоупотреба на моќта – таа е отров кој ги разјадува вредностите на секое општество. Кога малите „вниманија“ стануваат очекувани, кога благодарноста престанува да биде искрена и се претвора во средство за добивање повластувања, тогаш сме го преминале прагот на дозволеното.
Често, луѓето чувствуваат искрена благодарност и не знаат како да ја изразат. Понекогаш, за да покажат почит, тие плаќаат повеќе отколку што е потребно, само за да избегнат погрешен впечаток. Чувството на должност може да се јави и кога никој ништо не побарал. Едноставен гест на благодарност може лесно да се претвори во неизречена обврска. Но, дали секоја услуга треба да биде изградена со нешто повеќе од чист збор?
Големата корупција не се раѓа одеднаш. Таа никнува во оние мали компромиси, во секојдневни зделки што не изгледаат опасно. Но, секоја прифатена „малечка благодарност“ е скала погоре кон нормализирање на неправдата. Дозволуваме ситните отстапки да станат прифатлива култура, а потоа се чудиме како општеството станало расипано.
Махатма Ганди еднаш рече: „Гледај го светот со очите на правдата, а не на користољубието“. Вистинската благодарност е чиста, непоматена од очекувања. Ако сакаме систем на транспарентност и доверба, мораме да научиме да ја разликуваме благодарноста од корупцијата. Мито и корупција не се само кривични дела – тие се тест за нашата совест. А прашањето е: дали сме подготвени да го положиме?
пишува: Ромина Марковска
